АҚШ президент сайлауы

АҚШ президент сайлауы (ағылш. United States presidential election) — келесі төрт жылға Америка Құрама Штаттарының президенті мен вице-президентін анықтайтын сайлау.

2016 жылғы сайлаудағы президенттікке және вице-президенттікке үміткерлер көрсетілген бюллетень

АҚШ президент сайлауы жанама сайлау болып табылады, яғни АҚШ азаматтары президент пен вице-президентті тікелей дауыс беру арқылы сайламайды, олар жалпыхалықтық дауыс беру нәтижесін ескере отырып шешім шығаратын бірнеше сатылы жүйе арқылы сайланады.^[1]

Жалпыхалықтық сайлау

2008 жылғы жалпыхалықтық сайлау кезінде Техастағы сайлаушы Сайлаушылар алқасындағы үміткерлерге өз таңдауын жасап жатыр

АҚШ Конституциясына сәйкес жалпыхалықтық сайлауға тек Америка Құрама Штаттарының азаматтары ғана қатыса алады. Сайлау қараша айының басында, бірінші дүйсенбіден кейінгі сейсенбіде болады, яғни 2 қарашадан ерте емес, 8 қарашадан кейін емес.^[2]

Алайда, АҚШ президент сайлауы жанама сайлау болып табылғандықтан сайлаудың ресми әрі түпкілікті қорытындысын сайлаушылар алқасының мүшелері дауыс беру арқылы шығарады.

Сайлаушылар алқасы

АҚШ Сайлаушылар алқасының 538 мүшесі бар. Сайлаушылар алқасы президентке және вице-президентке арналған екі бөлек бюллетендерге өз дауыстарын беруі үшін желтоқсанның екінші сәрсенбісінен кейінгі алғашқы дүйсенбіде әр сайлаушылар өз штатының астанасында жиналады. Сайлаушылар бірге жиналмайды, өз штаттарында дауыстарын береді. Үміткер президент болуы үшін сайлаушылар алқасындағы 538 дауыстың кемінде 270-ін алуы керек.^[3]

Одан кейін АҚШ Конгресінің арнайы комиссиясы дауыстарды санап, 6 қаңтарда сенат төрағасы президент сайлауының соңғы қорытындысын жариялайды.^[4][5]

АҚШ Сайлаушылар алқасы 1787 жылы конституциямен бірге құрылды. Сайлаушылар алқасының міндеттерінің бірі — халқы аз шағын штаттардың таңдауын халық тығыз қоныстанған ірі штаттардың даусы басып кетпеуін қамтамасыз ету. Сондықтан, сайлау алқасындағы әр штаттың өкілдерінің саны олардың Конгрестегі өкілдері санымен бірдей.

Дереккөздер

1. АҚШ-тағы сайлау жүйесі қандай, нәтижені кім шығарады?, Азаттық Радиосы
2. Sandy unlikely to postpone election. Тексерілді 31 қазан 2012.
3. АҚШ-тағы президент сайлауы, The Qazaq Times
4. ТАСС: Международная панорама - Президентские выборы в США. Досье (1 ақпан 2016). Тексерілді, 28 қараша 2016.
5. Стыдные вопросы про выборы президента США: Кто такие выборщики? Могут ли американцы проголосовать за Владимира Путина? (Да!). Meduza (2 қараша 2016). Тексерілді, 28 қараша 2016.

Сыртқы сілтемелер

Ортаққорда бұған қатысты медиа санаты бар: Presidential elections in the United States